Granulacje i protuberancje słoneczne (QHY5L II) - 16.04.2013

            W ciągu ostatnich tygodni Słońce było dość spokojne. To niecodzienna sytuacja, bo przecież nasza dzienna gwiazda zbliża się do maksimum swojego 11-letniego cyklu aktywności. W ostatnich dniach wszystko wydaje się jednak wracać do normy. Na powierzchni Słońca znajdują się obecnie grupy plam słonecznych o numerach 1719 - 1724 - informuje SpaceWeather.com. 

            Zdjęcie wykonane teleskopem Lunt LS35THa Deluxe. Nagranie - kamerka QHY5L II. Filmy zapisałem w formacie SER (14 bitów). Przy zapisie korzystałem z programu EZPlanetary Ver 3.16  w którym zastosowałem następujące ustawienia:

Rozdzielczość: 1280 na 960

Czułość: 1%

Czas ekspozycji: 2 ms

Długość filmu: 200 miar czasowych

Sposób zapisu: 14 bitowy

Astrolumina ALccd5L-II (QHY5L-II) mono

          Od niedługiego czasu jestem posiadaczem nowej kamerki firmy Astrolumina - QHY5L II (mono). Sprzęt kupiłem z zamiarem rejestrowania obrazów Słońca po podłączeniu do teleskopu Lunt LS 35THa. Kamera oryginalnie dostarczana jest w niewielkim pojemniku.

      1. Opis

 W zestawie znajdziemy:

·                  kamerkę

·                  kabel USB

·                  przedłużka 1,25”

·                  ogranicznik do zamontowania w okularze

·                  zestaw sterowników na płycie CD

             Kamera ma miniaturowe rozmiary (tylko 52 mm długości i 31,6 mm szerokości).  Masa z pierścieniem mocującym to jedynie 45 g. 

        Sercem kamerki jest matryca firmy Aptina MT9M034 o wymiarach 4,83 mm (H) na 3,63 mm (V) z pikselami w nowej technologii (kwadratowe) o rozmiarze 3,75 µm. Pracuje w 5 trybach rozdzielczości:

·                        1280x960 (30FPS)

·                        1024x768 (44FPS)

·                        800x600 (75FPS)

·                        640x480 (106FPS)

·                        320x240 (200FPS)

             Ma możliwość 8 lub 14 Bitów przy zapisie obrazów. Możemy rejestrować obraz video lub pojedyncze ujęcia. Format zapisu plików video wybieramy między AVI i SER (dla obrazów 14 bitowych). Pojedyncze ujęcia zapisujemy w formatach BMP, JPG, TIFF, lub FIT. Wyjątkową własnością kamer tego typu jest możliwość rejestracji obrazów praktycznie o dowolnym czasie naświetlania (wyjątek wśród kamer tej klasy). Czas projekcji ustawiamy w zakresie od 20 mikrosekund do … 10 minut !!!  To czyni z kamery instrument bardzo wszechstronny i wręcz idealny dla początkujących pasjonatów astrofotografii.

             Na uwagę zasługuje też wyjątkowa czułość w wersji mono - 74%. Do komputera podłączana jest za pomocą gniazda USB2.0 (z którego jest jednocześnie zasilana). Dodatkowo posiada wejście ST4 co daje możliwość wykorzystania w guidingu.

Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela.

 

        2. Instalacja kamery.

Pliki instalacyjne do kamery można pobrać ze strony:

http://qhyccd.com/en/top/download/

Instalację wykonamy poprawnie stosując się do następującej kolejności:

1. QHY5_IIDrv64V13-01-06

2. QHY5IIWDMDriverInstaller

dodatkowo można zainstalować sterowniki ASCOM:

3. QHY5IIASCOMSETUP

4. QHY5IIASCOMSETUPV03

oraz polecany program do obsługi kamery:

5. EZPx64_344

           3. EZPlanetary.

 

W obsłudze kamery sprawdza się dedykowany program EZPlanetary (przykładowy zrzut ekranu poniżej).

 

            Po instalacji i pierwszym uruchomieniu zobaczymy obraz jak na prezentowanym zrzucie z ekranu. W programie istnieje możliwość wyboru opcji nagrywania i ustawień dostosowanych do kamer tej serii.

           Dodatkowo program posiada (w odróżnieniu od znanego FireCapture 2.1 który również kamerę obsługuje) możliwość ustawienia trybu pracy kamery na 14 bitowy.

           4. Przykładowe zdjęcia.

SW ED80/600

Lunt LS 35THa

NIKON D3100 - wykorzystanie w prostej astrofotografii.

             W fotografii nieba, dla każdego z pasjonatów, zazwyczaj pierwszym narzędziem do rejestrowania obrazu jest aparat fotograficzny. Nikon D3100 to popularna lustrzanka Entry Level. Aparaty firmy Nikon nie cieszą się tak dużym zainteresowaniem astrofotografów jak modele firmy Canon ale skoro mamy już model na półce podepnijmy go do teleskopu. Eksperyment to podstawa !!!

            Pierwsze zdjęcia NIKONEM D3100 wykonałem nagrywając krótki film z tarczą Księżyca (aparat podpięty do teleskopu Bresser Messier N-203 efekty można zobaczyć w poście Copernicus z 5 kwietnia 2012 roku). Funkcja nagrywania filmów D-Movie pozwala rejestrować klipy filmowe HD. Zaawansowany mechanizm przetwarzania obrazu EXPEED2 firmy Nikon (w nowszych modelach) maksymalizuje wydajność przetwornika CMOS o rozdzielczości 14,2 mln pikseli dając bardzo wyraźne obrazy o żywych kolorach. Aparat jest niezwykle lekki jak na lustrzankę jednoobiektywową i sprawdza się w codziennym użytkowaniu.

           Wadą aparatu, wykluczającą jego pełniejsze wykorzystanie w astrofotografii, jest brak możliwości ustawienia dłuższych czasów naświetlania. Nawet zakupienie dodatkowego pilota niewiele zmienia (mimo informacji na stronie producenta, pilot nie współpracuje z aparatem w ustawieniach dowolnych czasów naświetlania). Kolejne ujęcia Księżyca wykonywałem więc w bardzo prosty sposób z opóźniaczem czasowym (aparat podpięty do SW ED80/600).

Tarcza słoneczna z użyciem folii Baadera.

  

 

Tak wyglądają moje próby wykorzystania NIKON D3100 w prostej astrofotografii.

Sterowanie teleskopem za pomocą komputera . (część II)

                                                         Oprogramowanie STELLARIUM

Zdecydowałem się na uruchomienie sterowania teleskopu przez program Stellerium z wielu powodów. Po pierwsze jest to chyba najbardziej popularny program który w niezwykle czytelny sposób wprowadza w podstawy astronomii. Ma wyjątkowo prosty interfejs i menu w języku polskim oraz wiele przydatnych funkcji. Z uwagi na możliwości mojego astrokomputera, które są kompromisem pomiędzy posiadanym złączem COM a wiekowym procesorem (pomimo to sprzęt radzi sobie bardzo dobrze z jednoczesną obsługą sterowania teleskopem i programem do obsługi kamery), korzystam ze starszej wersji Stellarium. Program Stellarium możemy pobrać z oryginalnej strony. Tam jednak znajdziemy jedynie najnowszą wersję a istotna w zestrojeniu całości jest synchronizacja odpowiedniej wersji programu Stellarium z dodatkową aplikacją Stellarium Scope (której instalacja jest niezbędna do współpracy Stellarium z oprogramowaniem ASCOM).

               1. STELLARIUM 0.10.6.1

Proponowana wersja jest już trochę wiekowa ale w standardzie obniżonych możliwości karty graficznej można z powodzeniem uruchomić Stellarium (no Open GL).

               Program można pobrać ze strony: http://download.chip.eu/pl/Stellarium_121456.htm

               Instalacja przebiega standardowo. Po zainstalowaniu otwieramy w menu Stellarium (no Open GL). Wersja oprogramowania jest przeznaczona na komputery o mniejszych możliwościach karty graficznej. 

            2. Stellarium Scope 20100624

Kolejnym krokiem jest instalacja niezbędnego do współpracy platformą ASCOM programu Stellarium Scope. Z proponowaną wersją Stellerium 0.10.6.1 współpracuje Stellarium Scope 20100624. do pobrania ze strony:

http://www.welshdragoncomputing.ca/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=31&Itemid=39

wybieramy wersję: StellariumScope_20110624

It only supports 0.10.6.1 and later (but not 0.11.2)

     Pobieramy plik: StellariumScope_20110624. Instalacja przebiega standardowo (gdy program współpracuje z odpowiednią wersją Stellarium). Po poprawnej instalacji otwiera nam się okno: 

Zaznaczamy ptaszki jak na obrazku i wciskamy CONECT.

         Jak widzimy w wierszu Scope: connected jest OK. Kolejno wysyłamy komendę do programu Stellarium: UPDATE STELLARIUM CONFIGURATION. Program komunikuje współpracę z montażem za pomocą oprogramowania ASCOM.

Kolejne komunikaty mijamy domyślnie.

 

Yes.

Yes

Yes.

Yes.

       Następnie uruchamiamy program Stellarium w wersji no open GL (w normalnej wersji program niezwykle muli komputer). 

        Jak widzimy na załączonym zrzucie z ekranu mamy zaznaczoną pozycje ustawienia teleskopu. Po otwarciu dolnej zakładki i uruchomieniu współpracy z teleskopem otwiera nam się okno SLEW telescope to.

             Zaznaczmy na ekranie obiekt na który ma być skierowany teleskop i uwaga wciskamy: CTRL+1.

            Po sekundzie góra dwóch montaż pięknie przesuwa się w wybrany przez nas punkt. Genialne !!!

           

           Sprawdzając jeszcze ustawienia w Configure telescopes powinno kolejno widnieć:

Wszystko gra. Kolejno CONFIGURE.

          

          Próbowałem niektóre rzeczy zmieniać ale komputer przestawał współpracować z montażem. Tak więc zostawiłem jak jest. Przewijając okno w dół kolejne parametry to:

I jeszcze:

OK. 

         No to jedziemy !!! Montaż HEQ5 Pro SynScan jest pod pełną kontrolą komputera. Wszystko jak w instrukcji do SynScan :)

Sterowanie teleskopem za pomocą komputera. (część I)

Astronomiczne ścieżki prędzej czy później trafiają dziś na zagadnienie sterowania teleskopu za pomocą komputera. Czytelny interfejs programów typu Stellerium czy Cartes du Ciel, prezentujących widoki nieba z pełną informacją co do obserwowanych obiektów już na pierwszy rzut oka stanowi dużą zachętę do rozwijania zainteresowań astronomią.

Po kilku dniach spędzonych na poszukiwaniu sposobów rozwiązania problemu prowadzenia teleskopu przez komputer stwierdzam, że w sieci jest zbyt mało przejrzystych i pełnych instrukcji jak to zrobić? By zaoszczędzić czasu i w prosty sposób zainstalować oraz zestroić ze sobą montaż teleskopu i komputer proponuję następujące, sprawdzone przeze mnie rozwiązanie.

Sprzęt do dyspozycji:

Montaż: HEQ5 Pro SynScan

Komputer: HP Compaq nc8230 Intel Pentium M 1,73GHz 2 GB RAM (z portem COM)

System: Win XP Home Edition SP2

Tak więc zaczynamy:

 Na początek łączymy pilot SynScan z komputerem za pomocą przewodu RS – 232. 

       Jeden koniec przewodu podłączamy do złącza RJ -11 w pilocie SynScan, drugi do portu COM komputera. 

        Załączamy komputer i montaż. W pilocie wybieramy w menu Syn Scan - UTILITY Func.: PC DIRECT MODE.

Przystępujemy do instalacji oprogramowania.

A)    Oprogramowanie ASCOM

  To podstawowy zestaw oprogramowania pozwalający po podłączeniu urządzeń astronomicznych uruchomić złącze COM w celu jego wykorzystania do sterowania urządzeniami.

1. ASCOM Platform 6.0SP1

      Proponowana wersja oprogramowania jest bieżącą i zawiera istotne poprawki do wersji wcześniejszych. Program można pobrać ze strony: http://ascom-standards.org/

              Do pełnej instalacji ASCOM program będzie prawdopodobnie żądał uzupełnień:

NET Framework 2.0 SP2

NET Framework 3.0 SP2

NET Framework 3.5 SP2

NET Framework 4.0 SP1

               Do pobranie ze strony: http://www.microsoft.com/pl-pl/download/

           Po zainstalowaniu uzupełnień program ASCOM rozpoczyna proces instalacji. Po kilku minutach platforma powinna już działać. Klikając w ikonę ASCOM Diagnostics wyświetla się następujące okno:

2. EQMOD ASCOM EQ5/6 V1.24g

         W celu sterowania montażem HEQ5 Pro SynScan konieczne jest zainstalowanie kolejno sterowników ASCOM do montażu. Możemy pobrać ze strony:

http://eq-mod.sourceforge.net/eqaindex.html

       Instalacja przebiega sprawnie. Po uruchomieniu ASCOM Diagnostics i kliknięciu w menu CHOOSE DEVICE w wysuwanym menu otwiera nam okno DIAGNOSTICS CONECT. 

Po kliknięciu CHOOSE kolejno mamy:

W wysuwanym menu wybieramy EQMOD ASCOM EQ5/6 i OK.

Pozostało kliknąć CONNECT.

Obok otwiera się nam okno sterowania modułem EQMOD. Więcej opcji uzyskamy po kliknięciu przycisku KLUCZ.

         Montaż powinien po przestawieniu parametru DEC Rate na 4 wyraźnie ruszyć J co już bardzo cieszy. Pamiętajmy o wcześniejszym ustawieniu w menu Syn Scan w UTILITY Func.: PC DIRECT MODE. Pozostałe kroki do wykonania pełniej instalacji programu Stellarium podam w kolejnym poście.